ÇAY İLÇESİ SINIRLARI
İç Ege Bölgesinde, Ege Bölgesi, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerinin kesiştiği güzergah üzerinde yer alan Çay ilçesi bağlı olduğu Afyon İli’nin doğusunda, Sultan Dağları’nın kuzey eteklerinde kurulmuştur. İdari sınırlar olarak doğuda Sultandağı, Güneyde Yalvaç, batıda Şuhut ve Çobanlar, kuzeyde Bolvadin ile çevrilidir. 819 km2 yüzölçümüne sahip olup alan itibariyle Türkiye'nin 342. Afyon İli’nin ise 9. ilçesidir.
COĞRAFİ DURUM
İlçemiz Sultandağı'nın eteğinde bir belde olup geniş ova ve düzlüklere sahiptir. Rakımı 1010 olmasına rağmen İç Anadolu Platosu özelliklerini taşır. İlçenin en yüksek yerleri Güneydoğuda Gelincik Ana tepesi 2610 m., güneyde 2519 rakımlı Topak tepe ve 2063 rakımlı Kırkaya tepesi Sultandağı'nda bulunmaktadır. İlçe merkezi doğu ve batı karayollarına bağımlı olarak uzantılı, Sultandağı'nın kuzey etlerinden meydana gelen kum yığıntılarından dolayı biraz yükselmiş ve düz arazide yer almakla birlikte sert zemine sahiptir.
Torosların uzantısı olan Sultandağları oldukça zengin kömür madenine sahiptir ve ayrıca demir, simli kurşun, arduvaz madenlerine rastlanılmıştır. Dağların yapısı billuri, sist ve mermerleşmiş kalkerlerden oluşmaktadır.
Arazinin yaklaşık %20'sini göl ve bataklıklar oluşturmaktadır. Karamık Gölü adı verilen 1000 m rakımlı bir bataklıktır. Bozan ve Karakuş dağlarından beslenen Karamık gölü suyu batarak Eğridir Gölünü'nü besleyen pınarları oluşturmaktadır. İlçenin kuzeydoğusunda ,Eğridir Gölü'nü besleyen pınarları oluşturmaktadır. İlçenin kuzeydoğusunda bulunan Eber Gölü 967 m rakımlı olup 125 km2'lik alana sahiptir. Buharlaşma ve besleyen kaynakların rejiminin bozuk olması nedeniyle her iki gölümüzün yaz aylarında su seviyesi düşmekte ve bataklıklar oluşmaktadır. Göllerimiz sazlık ve kamış bakımından zengin olduğundan hem Seka Selüloz Fabrikasının ham maddesini karşılarken hem de halkın bir kısmının geçim kaynağını oluşturmaktadır. Son zamanlarda yakın çevrede bulunan fabrika atık suları göllerimizi kirletmekte ve canlıları yok etmektedir.
İlçemizde bulunan Çay ve Eber derelerinden başka Kali Çayı yer almaktadır.
İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
İklim bakımından İç Anadolu'yu andıran tipik bir karasal iklim özelliklerini taşır. Kışları soğuk ve sert, yazları sıcak ve hemen hemen her ay yağışlı geçer. İlçe yüzölçümünün yaklaşık %15'i çayır ve mera olarak kullanılmaktadır. Yüzölçümün yaklaşık %7'si Sultan Dağlarında bulunan ormanlarımızdır. Ormanlarımız ardıç, çam, meşe, palamut, fındık ve çalılıklardan oluşmaktadır. Bitki örtüsüne ek olarak su kenarlarındaki söğüt ve kavaklıkların yanısıra bataklıklardaki sazlık ve kamışlık alanları söyleyebiliriz.
Ekilebilen tarla arazisi olarak toplam arazinin %47'si yaklaşık 40.000 hektarlık kısmını teşkil etmektedir. Ekilen arazinin büyük çoğunluğu sulanabilir durumdadır. 500 hektara yakın arazi bağ ve bahçe olarak kullanılmaktadır. İlçemizde hububat, haşhaş, şeker pancarı, fasulye, patates, ayçiçeği ve çeşitli sebzelerin yanısıra elma, vişne, kiraz, kayısı, armut gibi çeşitli meyve yetiştirilmektedir.
